موشک بالیستیک (از نوع اسکاد-بی)

 

طرح موشک V-2

موشک بالستیک (به انگلیسی: Ballistic missile) به موشک‌هایی می‌گویند که تا ارتفاع بسیار بالایی اوج می‌گیرند (که این قسمت راه با موتور و مابقی راه را با استفاده از نیروی جاذبه زمین به سمت هدف می‌روند که مانند یک سقوط آزاد البته با هدایت صحیح است. موشک‌های بالیستیک معمولاً ارتفاع بسیار بالایی می‌گیرند و برخی از موشک‌های بالستیک که برد بسیار بالایی دارند حتی از جو زمین نیز خارج می‌شوند و با استفاده از ماشین ورود مجدد (RV) به جو بازمی‌گردند.^[۱]

تعریف

موشک بالستیک در حقیقت یک ماشین تحویل موشک-مولد، شامل سیستم رهیابی و محفظه حمل مهمات است که اساساً علیه اهداف زمینی و سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع گوناگون موشک‌های بالستیک معمولاً بر حسب برد طبقه‌بندی می‌شوند. نوع خاصی از موشک‌های بالستیک وجود دارد که اززیردریایی‌ها شلیک می‌شود و SBLM نام دارد. در ساخت موشک‌های بالستیک، مبحث پیشرانه که مشخص‌کننده برد موشک است مهمترین مسئله محسوب می‌شود و پس از آن میزان توانایی حمل مهمات که قدرت تخریب آن را افزایش می‌دهد.^[۲]

تاریخچه

اولین موشک بالستیک A-4 نام داشت که معمولاً با نام موشک وی-۲ (اصطلاح آلمانی 2-Vergeltungswaffe به معنی «سلاح انتقامی ۲») شناخته می‌شود که بین سالهای ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰ میلادی توسط آلمان نازی و زیر نظر ورنر فون براون در ورماخت ساخته شد. اولین پرتاب موفقیت آمیز وی-۲ در ۳ اکتبر ۱۹۴۲ بود و برای اولین بار در تاریخ ۴ سپتامبر ۱۹۴۴ علیه انگلستان مورد استفاده قرار گرفت. تا پایان جنگ جهانی دوم حدود ۳۰۰۰ موشک وی-۲ از مجموع شش هزار موشک ساخته شده توسط ورماخت، به سمت کشورهای بریتانیا، هلند و بلژیک پرتاب شده بود.^[۳]

انواع

موشک‌های بالستیک را می‌توان از نظر برد یا کاربرد آن‌ها دسته‌بندی کرد، که معمولاً آن‌ها را بر اساس برد گروه‌بندی می‌کنند. کشورهای مختلف از الگوهای متفاوتی برای دسته‌بندی موشکهای بالستیک استفاده می‌کنند.

• موشک جنگی بالستیک کوتاه برد(به انگلیسی: Tactical ballistic missile):با میزان برد ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر
• موشکهای بالستیک TBM (به انگلیسی: Tactical ballistic missile): با میزان برد بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ کیلومتر
• موشک بالستیک کوتاه برد (SRBM) (به انگلیسی: Short-range ballistic missile):با برد کمتر از ۱٫۰۰۰ کیلومتر
• موشک بالستیک میانبرد (MRBM) (به انگلیسی: Medium-range ballistic missile):با میزان برد بین ۱٫۰۰۰ تا ۳٫۵۰۰ کیلومتر
• موشک بالستیک بلند برد (IRBM) (به انگلیسی: Intermediate-range ballistic missile):با میزان برد ۳٫۵۰۰ تا ۵٫۵۰۰ کیلومتر
• موشک بالستیک قاره پیما (ICBM) (به انگلیسی: Intercontinental ballistic missile):با برد بیشتر از ۵٫۰۰۰ کیلومتر

به دلیل محدودیت موشکهای بالستیک در توانایی حمل بارهای سنگین عمدتاً از موشک‌های بالستیک بلند برد و میانبرد برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای استفاده می‌شود، زیرا در غیر این صورت پرتاب کردن حجم کمی از مواد منفجره معمولی توسط موشک‌های بالستیک صرفهٔ اقتصادی ندارد.^[۳]

موشک‌های بالستیک کوتاه برد (SRBM) به‌طور بالقوه در درگیری‌های منطقه‌ای به دلیل فاصله کم کشورها، هزینه نسبی کم و سهولت تنظیمات و پیکربندی آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در تعاریف مدرن و امروزی موشک بالستیک کوتاه برد گروه وسیع‌تری از موشک‌ها را در بر می‌گیرد و شامل هر موشکی است که برد آن‌ها کمتر از ۳٬۵۰۰ کیلومتر باشد.